Karate

KARATE-DO

Wat is karate?

Sinds mei 2022 train ik (Silvo) Shotokan Karate om mezelf nog veelzijdiger te maken ! Op dit moment bezit ik de groene band.

Er zijn vele verschillende stijlen binnen het Karate. Shotokan Karate-do is een van de grootste en wordt ook beoefend bij ElHatri Sensei. Karate is een Japans woord en betekent letterlijk “lege hand”. Dit heeft betrekking op het feit dat karate een vorm van zelfverdediging is waarin geen gebruik wordt gemaakt van wapens. Door veel training kunnen karaktereigenschappen, zoals doorzettingsvermogen, discipline, zelfbeheersing en correct gedrag in positieve zin worden beïnvloed. Het begrip “Do” (weg of levenswijze) staat voor deze ontwikkeling. Het Karate-do kent drie aspecten:

  • Karate-do als lichaamsontwikkeling
  • Karate-do als wedstrijdsport
  • Karate-do als zelfverdediging

Karate-do als lichaamsontwikkeling

Er zijn maar weinig sporten waarbij het lichaam zo compleet getraind wordt als bij Shotokan Karate het geval is. Voor het uitvoeren van een effectieve techniek zijn snelheid, kracht, lenigheid en coördinatie belangrijk. Daarnaast spelen concentratie- en reactievermogen een niet te onderschatten rol.

Het spreekt dan ook voor zich dat in het karate de linker en de rechterzijde evenveel geoefend worden. Iedere techniek wordt zowel links als rechts getraind. Dit levert niet alleen een enorm voordeel op wanneer men zich moet verdedigen tegen een aanvaller (tweemaal zoveel mogelijkheden om af te weren en iets terug te doen), maar heeft tevens een positieve invloed op de gezondheid.

Rugklachten, bijvoorbeeld, kunnen ontstaan doordat een zijde van het lichaam beter ontwikkeld is dan de andere zijde, waardoor het lichaam als het ware ‘krom’ getrokken wordt. Door ook de ‘zwakke’ zijde te oefenen kunnen deze klachten voorkomen of verholpen worden. Dit is slechts een voorbeeld, maar onderzoeken hebben inmiddels uitgewezen dat karate een gunstige werking kan hebben op mensen met leerproblemen, oogafwijkingen, evenwichtsstoornissen enzovoorts. Het is dan ook niet verwonderlijk dat op sommige scholen karate al opgenomen wordt in het pakket lichamelijke opvoeding.

Het is overigens wel zo, dat je uitstekend karate kunt beoefenen zonder ooit aan wedstrijden deel te nemen. De meeste mensen gaan karate doen voor hun gezondheid, als ontspanning of om zichzelf te leren verdedigen. Een kleine groep heeft daarnaast belangstelling om actief aan wedstrijdsport te gaan doen.

Karate-do als wedstrijdsport

De laatste jaren komt karate als wedstrijdsport steeds meer in de belangstelling te staan. Vele kampioenschappen en toernooien worden georganiseerd. Er is zowel het vrije gevecht (Kumite) als het zonder tegenstander tonen van een aantal opeenvolgende technieken (Kata).

Karate-do als zelfverdediging

Sommigen denken dat na tien lessen drie tegenstanders gelijktijdig kunnen worden neergeslagen. Afhankelijk van de kwaliteit van de tegenstanders zal dit in de meeste gevallen echt niet lukken. Pas na langdurig trainen zal het Shotokan Karate zich bewijzen als een van de beste vormen van zelfverdediging. Behendigheid en techniek staan voorop, zodat iedereen die van nature geen krachtpatser is, haar of zijn woordje mee kan spreken.

SHOTOKAN KARATE

De geschiedenis van de vechtkunsten in het algemeen begint natuurlijk al veel eerder, maar onze beschrijving van het Shotokan karate laten we beginnen in 1868. Dit is namelijk het geboortejaar van Gichin Funakoshi, de grondlegger van deze stijl.

Gichin Funakoshi 1868-1957

Geschiedenis

Meester Funakoshi krijgt vanaf zijn elfde levensjaar karate lessen. Dat wil zeggen: hij krijgt les in ‘Tode’, een andere naam voor Okinawa-karate. Zijn leraren zijn Azato en later Ituso en Matsumura. Na de eeuw wisseling geeft hij eerst demonstraties op zij geboorte-eiland Okinawa. Daardoor wordt Karate-jutsu (‘kara’ verwijst naar China, ‘te’ naar Okinawa en ‘jutsu’ naar Japan) op scholen onderwezen.

In 1917 geeft Funakoshi zijn demonstratie in Japan. Hoewel judo en kendo dan al geaccepteerde vechtkunsten op Japanse scholen zijn neemt men het karate-jutsu daar nog niet zo serieus. Pas als het Ministerie van Onderwijs Funakoshi in 1922 uitnodigt om een demonstratie op een school te geven, kunnen we spreken van de introductie van het karate in Japan.

Om de onderwijsmethoden van zijn karate te verbeteren start Funakoshi in 1930 met gohon kumite (5-staps kumite) en kihon (basis). Hij heeft de technieken uit de kata’s gehaald en deze oefenvormen overgebracht, zodat ze beter aangeleerd kunnen worden. Funakoshi verandert bij de publikatie van zijn boek Karate-do Kyohan (1936, 1e druk) de Japanse tekens voor kara van ‘Chinees’ naar ‘leeg’. In het Japans kan het woord ‘kara’ twee betekenissen hebben: Chinees en leeg. De twee verschillende betekenissen worden ook door twee verschillende Japanse karakters weergegeven. Funakoshi benadrukt daarmee meer het systeem of de weg en minder de -naar de visie van Funakoshi- vermeende historische afkomst. Hij geeft in het genoemde boek een veel bredere uitleg van ‘leeg’ dan alleen de betekenis ‘lege hand’ (p.3, gew. herdruk van 1958).

Na de oorlog geeft Funakoshi nog veel les aan Amerikaanse militairen. Ondertussen (1949) is ook de Japanse Karate Associatie (JKA) opgericht en Funakoshi is emeritus hoofdinstructeur tot zijn dood in april 1957. Masatoshi Nakayama is technisch directeur van de JKA. Het eerste officiële wedstrijdregelement wordt in 1956 onder leiding van Hidetaka Nishiyama gepubliceerd.

Het boek dat Nakayama in 1966 publiceert, ‘Karatedo shinkyotai’ (een nieuwe methode om karate te onderwijzen) wordt verkort in het Engels gepubliceerd onder de titel ‘Dynamic Karate’. Dit boek geeft een theorie van karatebeoefening en stelt een norm voor leerlingen en leraren in de gehele wereld.

Symbool en naam

In 1922 schrijft Funakoshi een boek over karate dat door de kunstenaar Hoan Kosugi gesierd wordt met een tijger als symbool voor Funakoshi’s karate.

De naam Shotokan ontstaat pas in 1939. ‘Shoto’ is de dichtersnaam van Funakoshi en betekent pijnbomen. Het ruisen van de pijnbomen in de wind inspireert hem tot gedichten en geeft hem de geestelijke rust die nodig is voor het beoefenen van karate. Als de eerste karate-dojo in 1939 wordt geopend wordt deze de Shotokan (school van Shoto) genoemd. Tijdens een luchtaanval in 1945 wordt de Shotokan-dojo grotendeels verwoest.

Typering

Shotokan stilisten hechten veel waarde aan de historische achtergrond van hun karate, daarmee een lange traditie erend. De technische stijlkenmerken zijn in de ontwikkeling van het Shotokan wel enigszins gewijzigd. Funakoshi’s zoon Yoshitake meende dat de kracht van een techniek vooral vanuit een lage, krachtige stand werd ondersteund. Dit verklaart de relatieve laagte van de Shotokan standen ten opzichte van andere stijlen.

Verder kenmerkt het Shotokan zich door krachtige technieken, weloverwogen bewegingen (geen bewegingen die tegen de bewegingsmechanica ingaan), hoge spierspanning, en krachtige weringen. Het jiyu-ippon-kumite (afgesproken aanval in vrije beweging) is ook typerend voor het Shotokan.

Overgenomen uit: Taiko, december 1994, 14e jaargang, no51: “Shotokan karate: kime met controle”, door Henk Zondervan.